PRAVNI ZAPISI • Godina XII • br. 1 • str. 261-284
USTAV BEZ ZEMLJE: NASTANAK KRALJEVINE SHS I VIDOVDANSKI USTAV U NASTAVI USTAVNOG PRAVA U ZEMLJAMA NASLEDNICAMA JUGOSLAVIJE
Dr Srđan Milošević
Naučni saradnik, Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd
e-mail: srdjan.milosevic@inis.bg.ac.rs .
.
Pravni zapisi, br. 1/2021, str. 261-284
Originalni naučni članak
KLJUČNE REČI
Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Vidovdanski ustav, Ustavno pravo, udžbenici
APSTRAKT
Vidovdanski ustav Kraljevine SHS, donet 28. juna 1921. godine, sto godina posle usvajanja ostaje nezaobilazna tema i povod za rasprave o razlozima neuspeha jugoslovenske države. Unitarističko-centralističko uređenje, danas unisono kritikovano kao neadekvatna ustavna forma za funkcionisanje jedne kompleksne zajednice kakva je bila Jugoslavija, svojevremeno je bilo legitimizovano konceptom narodnog jedinstva Srba, Hrvata i Slovenaca. Nacionalna koncepcija, tip državnog uređenja i nesporazumi u vezi sa time deo su ne samo političke već i ustavne istorije država nastalih raspadom Jugoslavije. U ovom radu analiziran je sadržaj udžbenika Ustavnog prava koji su u upotrebi na pravnim fakultetima u državama naslednicama, koji su postojali u kontinuitetu od raspada Jugoslavije do danas i na kojima se obrazuje najveći broj pravnika u konkretnim državama. Način na koji se prikazuje iskustvo zajedničke ustavne istorije iz prve decenije postojanja jugoslovenske države, posle sloma socijalističke paradigme koja je bila pretežno unisona, danas umnogome sadržinski i interpretativno prati nacionalne granice država naslednica.