PRAVNI ZAPISI • Godina X • br. 1 • str. 40-64
NI SEKULARNA DRŽAVA NI LAIČKA REPUBLIKA?
PRAVNI POLOŽAJ VERSKIH ZAJEDNICA U KOMUNISTIČKOJ JUGOSLAVIJI –NORMATIVNA ANALIZA ZAKONSKOG OKVIRA
Doc. dr Marko Božić
Docent, Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu
e-mail: marko.bozic@pravnifakultet.rs
.
.
Pravni zapisi, br. 1/2019, str. 40-64
Originalni naučni članak
KLJUČNE REČI
sekularnost, laičnost, komunizam, Jugoslavija, pravni položaj verskih zajednica, sloboda veroispovesti, odnos crkve i države
APSTRAKT
Rad je doprinos široj akademskoj raspravi o upitnoj sekularnoj prirodi komunističkih režima. Cilj mu je da preispita tezu o navodnoj bliskosti komunističkog modela razdvajanja crkve I države I francuskog laičkog pristupa kroz istraživanje pravnog položaja verskih zajednica prema jugoslovenskom zakonodavstvu od 1946. do 1991. Metodološki, rad je ograničen na normativnu analizu osnovnog zakonodavnog okvira i posebno osvetljava pitanja upražnjavanja verskih sloboda, verskog obrazovanja i državne pomoći verskim zajednicama. On takođe upućuje na tragove evolucije zvanične jugoslovenske zakonodavne politike prema religiji, odnosno naglašava razlike između osam paralelnih jugoslovenskih zakonodavstava koja su važila od sredine sedamdesetih. Rezultati ove normativne analize potvrđuju osnovanost teze o sličnosti jugoslovenskog komunističkog i francuskog laičkog modela razdvajanja crkve i države, ali ne izvode konačan zaključak o tome. U osnovi, rad pruža osnovu za buduća istraživanja u kojima bi njegove normativne nalaze trebalo ukrstiti sa relevantnim sociološkim i istorijskim činjenicama.